Leuven en haar deelgemeenten blijven bijzonder aantrekkelijke plekken om te wonen. Daardoor groeit de vraag naar kwaliteitsvolle woningen voor jong en oud. Om aan die vraag te voldoen, zonder in te boeten op leefkwaliteit of open ruimte, zet stad Leuven volop in op kernversterking, onder andere met een ambitieus Ruimtelijk Uitvoeringsplan voor Wijgmaal waarbij rekening wordt gehouden met de hele dorpskern.

Kernversterking betekent niet: hoge woontorens en veel beton. Wel: doordacht en compacter bouwen dan de klassieke verkaveling. Zo ontstaat er juist meer ruimte voor natuur, ontspanning en ontmoeting.

Sinds 2020 werkt stad Leuven aan een ambitieus Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) voor de volledige dorpskern van Wijgmaal. Die brede aanpak is uniek in Vlaanderen, waar zulke plannen meestal voor kleinere zones worden opgemaakt. Door het hele dorp als één geheel te bekijken, kunnen wonen, mobiliteit, waterbeheer, natuur en voorzieningen op elkaar afgestemd worden.

Dat opent de deur naar woonprojecten die meer doen dan alleen huizen bouwen: ze creëren ook ruimte voor nieuwe fietsverbindingen, publieke pleinen en groene doorsteken. Zo wordt het concept van de ‘tienminutenstad’ – waarbij alle dagelijkse voorzieningen bereikbaar zijn op wandel- of fietsafstand – ook in een kleinere kern als Wijgmaal realiteit.

Focus op een groene woonomgeving

Een van de eerste zones waar verandering op til is, ligt tussen de Wakkerzeelsebaan, de Baron Descampslaan en de Kroonstraat. Ten zuiden van de spoorweg ontwikkelt de stad en haar Autonoom Gemeentebedrijf Stadsontwikkeling Leuven er samen met woonmaatschappij Dijledal  een gemengd woonproject met sociale en budgethuurwoningen. De woningen worden er compact en zorgvuldig ingepland, met aandacht voor groen, ontmoeting, wandelaars en fietsers. Op enkele goedgekozen plekken wordt iets hoger gebouwd, zodat elders meer open ruimte behouden blijft. Aan het kruispunt van de Baron Descampslaan met de Wakkerzeelsebaan komt een ontmoetingscentrum voor alle inwoners van Wijgmaal.

De wijk wordt grotendeels autovrij: auto’s verdwijnen ondergronds, waardoor de bovengrond plaats biedt aan bomen, pleintjes, fiets- en wandelpaden. Ook de bestaande straten krijgen waar mogelijk een groenere inrichting, met ruimte voor struiken en bomen.

In het gebied ten noorden van de spoorweg kan vandaag nog niet gebouwd worden – de zone is ingekleurd als landbouw- en dagrecreatiegebied. Met het nieuwe Ruimtelijk Uitvoeringsplan wil de stad hier ook wonen, gemeenschapsvoorzieningen en een park mogelijk maken. Een nieuwe school of een plukboerderij behoren tot de ideeën die momenteel verkend worden.

Ruimte voor dialoog en bijsturing

De plannen voor Wijgmaal zijn niet in steen gebeiteld. Ze worden stap voor stap ontwikkeld, met ruimte voor inspraak en overleg. Tijdens een recente infoavond over het woonproject aan de Wakkerzeelsebaan konden buurtbewoners kennismaken met de eerste ontwerpvoorstellen. In een workshop kregen de bewoners de gelegenheid om mee richting te geven aan de invulling van het publieke park, en in een ideeënbus werden ideeën voor activiteiten in het ontmoetingscentrum verzameld. De reacties waren positief – onder andere omdat duidelijk was dat de plannen echt vertrekken vanuit het landschap, en niet andersom.

Start bouw in 2027

De effectieve werken starten ten vroegste in 2027, maar de visie erachter leeft nu al. Het project wordt geen klassieke verkaveling, maar een hedendaagse woonomgeving die antwoorden biedt op de uitdagingen van morgen: klimaatrobuust, sociaal, toegankelijk en goed verbonden. Door woningen slim te groeperen in de kern én open ruimte te behouden, ontstaat een nieuw evenwicht. De kernversterking van Wijgmaal toont dat bouwen ook ruimte kan scheppen – voor groen, voor ontmoeting, voor adem.